Energiegebruik verschuift van vraaggestuurd naar aanbodgestuurd

Het Nederlandse elektriciteitsnet komt steeds vaker onder druk te staan door grote pieken in zowel de vraag als het aanbod van energie. Die schommelingen worden versterkt door het grillige karakter van zonne- en windenergie én de toegenomen elektrificatie van ons energieverbruik. Omdat vraag en aanbod vaak niet op elkaar aansluiten, zoeken netbeheerders en energieleveranciers naar manieren om het energieverbruik te sturen – bijvoorbeeld met prijsprikkels die ons gedrag beïnvloeden.

Energieleveranciers

Waar energieleveranciers traditioneel kiezen tussen een normaal, daluren of dynamisch tarief, zien we nu een verschuiving: sommige bieden juist een voordeliger tarief overdag aan. Vroeger was het daluren tarief goedkoper om het stroomverbruik te verplaatsen naar momenten van lage vraag. Tegenwoordig hanteren leveranciers een andere strategie: ze stimuleren verbruik overdag, wanneer er vaak een overvloed aan duurzame energie beschikbaar is – zoals zon – en de vraag relatief laag. Dat is ook voor hen gunstig, omdat ze de stroom op dat moment goedkoop kunnen inkopen.

Voor veel huishoudens zijn dynamische energietarieven te onzeker, vanwege het risico op hoge prijspieken. Daarom zijn er nu contracten die meer zekerheid bieden: met een vast tarief tijdens de piekuren, en een lager tarief tijdens de daluren – zowel overdag (van 10:00 tot 17:00) als ’s nachts, in het weekend en op feestdagen. Eneco biedt bijvoorbeeld 30% korting op stroom tijdens deze daluren. Greenchoice kiest een andere aanpak en keert het klassieke model juist om: overdag geldt een voordeliger normaaltarief, terwijl de stroom ’s nachts en in het weekend juist duurder is.

Netbeheerders

De energietransitie stelt netbeheerders voor steeds complexere uitdagingen, met name doordat vraag en aanbod van elektriciteit vaak niet goed op elkaar aansluiten. Ze staan daarbij voor twee grote problemen: het balanceren van het net – het in evenwicht houden van vraag en aanbod in realtime – en netcongestie, waarbij de infrastructuur in sommige gebieden onvoldoende capaciteit heeft om alle stroom te verwerken. In die gevallen raakt het net ‘vol’, wat betekent dat nieuwe aansluitingen niet mogelijk zijn of bestaande teruglevering tijdelijk moet worden beperkt.

Om de druk op het elektriciteitsnet te verlagen, start netbeheerder Enexis een pilot in de regio’s Helmond en Waalwijk. Huishoudens kunnen vrijwillig deelnemen aan een regeling waarbij de omvormer van hun zonnesysteem op afstand wordt aangestuurd om de productie van zonne-energie te verminderen of helemaal stop te zetten wanneer het net overbelast dreigt te raken. Als vergoeding ontvangen deelnemers € 0,30 per kWh om de gemiste opgewekte stroom te compenseren.

Vraag gestuurd wordt nu aanbod gestuurd

De combinatie van initiatieven sluiten aan bij een bredere ontwikkeling waarin de flexibiliteit van eindgebruikers steeds belangrijker wordt voor het energiesysteem van de toekomst. Het laat zien dat zowel energieleveranciers als netbeheerders actief inzetten op het beïnvloeden van het verbruik aan de gebruikerszijde van het net. Waar voorheen het aanbod van stroom werd aangepast aan de vraag, wordt nu steeds vaker de vraag gestuurd op basis van het beschikbare aanbod van duurzame energie.

 

Onze partners. Een waardevolle samenwerking

De energietransitie brengt grote uitdagingen én kansen met zich mee. Bij Xemex zien we het als onze missie om oplossingen te bieden die bijdragen aan een duurzamere toekomst. Dit doen we niet alleen. Samenwerking met betrouwbare en innovatieve partners is de kern van ons succes.